Trẻ nhỏ học và phát triển thông qua các hoạt động sáng tạo như kể chuyện, nghe nhạc và nhảy múa. Có thể thấy đây là một trong những nội dung quan trọng nhất của chương trình giáo dục mầm non. Các hoạt động này giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo, tư duy, ngôn ngữ, cảm xúc, thẩm mỹ và kỹ năng vận động tinh

Tại sao hoạt động sáng tạo quan trọng đối với việc học tập và phát triển của trẻ?

Các hoạt động sáng tạo như kịch, âm nhạc, khiêu vũ, nghệ thuật và thủ công rất tốt cho việc học tập và phát triển trong những năm tháng đầu đời của trẻ. Những lợi ích đem lại cho trẻ trong quá trình trải nghiệm các hoạt động sáng tạo gồm: 

• Phát triển trí tưởng tượng và sự sáng tạo
• Xây dựng sự tự tin
• Thấu hiểu và thể hiện cảm xúc bản thân
• Hiểu về thế giới xung quanh và vị trí của mình trong thế giới quan sinh động đó.
• Truyền tải được những suy nghĩ, kinh nghiệm, kiến thức hoặc ý tưởng của mình cho mọi người xung quanh.
• Rèn luyện và nâng cao các kỹ năng xã hội.
• Luyện tập và cải thiện các kỹ năng vận động tinh, kỹ năng vận động thô và phối hợp tay mắt linh hoạt.
• Bổ sung và  gia tăng vốn từ vựng cũng như rèn luyện khả năng ghi nhớ.
• Rèn luyện khả năng đưa ra quyết định, giải quyết vấn đề và tư duy phản biện

Làm thế nào để khuyến khích trẻ hứng thú với các hoạt động sáng tạo?

Chìa khóa chính là để trẻ tự khám phá sở thích sáng tạo và thể hiện bản thân, vì vậy ba mẹ hãy quan sát trẻ muốn hoặc thích làm gì trước khi gợi ý hay đề xuất điều gì đó.

Đôi khi, trẻ cần thêm sự trợ giúp hoặc động viên của ba mẹ hoặc người thân khi con muốn tham gia vào các hoạt động sáng tạo. Việc đồng hành và sẵn sàng tham gia cùng con trong những khoảnh khắc ấy cũng có thể giúp con phát triển các kỹ năng và sự hiểu biết của mình, đồng thời tăng sự gắn kết tình yêu thương giữa những thành viên trong gia đình với nhau.

Khi ba mẹ quan sát và đồng hành cùng con trong các hoạt động sáng tạo, ba mẹ nên gợi ý cho con biết có nhiều cách để thực hiện hoạt động đó. Ví dụ: ba mẹ có thể hỏi con những câu hỏi như "Con có thể vẽ một người bằng cách nào?" hoặc "Con có thể tạo ra những âm thanh gì với cái trống này nhỉ?". 

Việc ba mẹ thường xuyên đặt những câu hỏi gợi mở sẽ khuyến khích con tư duy sáng tạo hơn là để cho con cố gắng phải làm điều gì đó ‘đúng’ hoặc phải làm điều gì đó hoàn hảo.

Ba mẹ cũng có thể đặt câu hỏi cho con để kích thích khả năng tư duy và giải quyết vấn đề của trẻ. Ví dụ: "Con có thể giới thiệu cho mẹ nghe về bức tranh của con được không?" hoặc "Con gắn chiếc lông vũ vào bìa cứng như thế nào vậy nhỉ?"

Các hoạt động sáng tạo nghệ thuật ba mẹ có thể chơi cùng bé tại nhà

Mỹ thuật, thủ công và tạo hình

Trẻ nhỏ thường thích thể hiện bản thân và ý tưởng của mình bằng cách sử dụng bút màu, màu nước, đất nặn, đất sét, kéo, hồ dán và giấy.

Dưới đây là những ý tưởng giúp ba mẹ bắt đầu các hoạt động sáng tạo mỹ thuật, thủ công và tạo hình với con mình:

• Chuẩn bị các vật liệu chơi mới và vật liệu tái chế như giấy vụn, que kem ống hút. Trẻ có thể sử dụng những vật liệu này để làm bất cứ thứ gì chúng muốn.
• Gợi ý đưa cho trẻ những hộp/ thùng các tông rỗng. Trẻ có thể sử dụng chúng để tạo ra ngôi nhà, rô bốt, xe tải, con chó, con bò…. hay bất cứ thứ gì trẻ thích sáng tạo ra.
• Trẻ cũng có thể sử dụng lõi giấy vệ sinh, chai nước trái cây nhựa nhỏ hoặc găng tay hoặc tất cũ để làm con rối.
• Ba mẹ có thể cùng trẻ đi dạo ngoài sân, công viên, hay những khu vườn để tìm kiếm hoặc góp nhặt những vật liệu tự nhiên như lá cây khô, cành cây  để cắt, dán, vẽ hoặc tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đầy tính sáng tạo.

Với các bức tranh hoặc tác phẩm nghệ thuật con đem về từ trường hoặc các tác phẩm con đã sáng tạo nên khi ở nhà, ba mẹ có thể gợi ý việc treo, dán hoặc ghim các các tác phẩm ấy ở những nơi con dễ nhìn thấy và cũng muốn mọi người chiêm ngưỡng. Ba mẹ cũng có thể gợi ý để trẻ chọn những bức tranh đặc biệt để đóng khung và treo ở những nơi đặc biệt như phòng ngủ của con, phòng ba mẹ... Điều này cho thấy rằng ba mẹ luôn coi trọng những tác phẩm từ hoạt động sáng tạo của con mình.

Bất kỳ lúc nào trẻ suy nghĩ và thực hiện được những tác phẩm nghệ thuật trong sự thích thú và say mê, hãy dành cho con nhiều lời khen ngợi. Ví dụ, ‘Ba yêu bức tranh con đã vẽ. Con thực sự biết cách kết hợp các màu sắc với nhau '. Điều này không những nâng cao sự tự tin của trẻ mà còn khuyến khích trẻ tiếp tục khám phá khả năng sáng tạo của chính bản thân mình.

Kể chuyện, đóng kịch, phân vai

Kể chuyện hay trở thành nhân vật trong câu chuyện đó cũng là một trong những hoạt động sáng tạo yêu thích của trẻ. Đây là cơ hội tuyệt vời để trẻ xây dựng và thực hành vốn từ vựng cũng như tìm hiểu về cấu trúc của các câu chuyện. 

Một số hoạt động đóng kịch, phân vai để khơi dậy sự quan tâm và trí tưởng tượng của trẻ:

• Chuẩn bị cho trẻ một chiếc hộp hoặc túi để đựng quần áo cũ hoặc các loại quần áo hóa trang, đóng vai thành những người với những ngành nghề khác nhau để trẻ có thể có những trang phục đóng vai khi trẻ thích.
• Ba mẹ có thể cùng trẻ sáng tạo ra những con rối bằng bìa các tông hay những vật dụng dễ kiếm trong gia đình để cùng nhau trình diễn kể chuyện hay đóng kịch.
• Đôi khi ba mẹ cũng có thể dựng một chiếc lều ở sân nhà và giả vờ cùng trẻ tham gia một cuộc phiêu lưu cắm trại.
• Ba mẹ cũng có thể nói chuyện, giới thiệu cho con những hoạt động từ cuộc sống hàng ngày. Đó có thể là việc giả vờ đi đến các cửa hàng, hóa thân thành các động vật trong sở thú để nói chuyện với nhau, con trở thành tài xế lái xe buýt để chở ba mẹ đi làm, v.v.

Ca hát, nhảy múa, cảm thụ âm nhạc

Các hoạt động sáng tạo với âm nhạc rất phổ biến trong giáo dục mầm non bởi vì trẻ em thường thích ca hát. Ca hát giúp trẻ hiểu được sự khác biệt giữa nhanh và chậm, dài và ngắn, cao và thấp, to và nhỏ. Ngoài ra, trẻ cũng có thể tạo ra các động tác và bước nhảy để hòa mình cùng âm nhạc.

Những ý tưởng giúp trẻ tham gia hoạt động sáng tạo ca hát, nhảy múa và cảm thụ âm nhạc:

• Ba mẹ và các con có thể cùng làm một số nhạc cụ tự chế. Ví dụ: một cái chảo, một cái nắp xoong và một cái thìa gỗ có thể trở thành một bộ trống.
• Ba mẹ có thể khuyến khích cho con nghe ra những âm thanh có nhịp điệu ổn định, như tiếng đồng hồ tích tắc hoặc tiếng nước nhỏ giọt. Khuyến khích con bạn vỗ tay, gõ nhẹ, diễu hoặc đập theo nhịp.
• Cho trẻ nghe những âm thanh hay tiếng kêu của các động vật để trẻ phân biệt và ghi nhớ các âm thanh tự nhiên ấy. 
• Cho trẻ trải nghiệm hoạt động sử dụng âm thanh của các nhạc cụ khác nhau để đại diện cho các loài động vật khác nhau. Đoán xem âm thanh này đại diện cho con vật nào và cố gắng sao chép âm thanh đó.
• Cùng trẻ hát những bài hát có sự lặp lại và giai điệu đơn giản để trẻ dễ dàng ghi nhớ và vui thích hát theo những giai điệu vui tươi của bài hát.

Kết luận

Múp Míp luôn hiểu rằng sự đa dạng trong cách chơi và trải nghiệm các hoạt động sáng tạo nghệ thuật luôn luôn có giá trị với trẻ. Điều này còn giúp trẻ tìm hiểu được về những con người có hoàn cảnh khác nhau, tránh định kiến và hiểu được sự bình đẳng. Hãy luôn dành cho trẻ những kí ức đẹp cùng những trải nghiệm thú vị trong một môi trường đầy tình yêu thương và sự sáng tạo.